آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی روشی است که در آن پزشک از یک لوله انعطاف پذیر به نام آندوسکوپ که در سر آن یک دوربین نصب شده است برای دیدن پوشش دستگاه گوارش فوقانی شما استفاده می کند. این روش توسط یک متخصص گوارش یا جراح انجام می شود و برای تشخیص بسیاری از بیماری ها و مشکلات مربوط به معده و دستگاه گوارش کاربرد دارد. مراقبت های بعد از آندوسکوپی یا گاستروسکوپی می تواند در روند بهبودی فرد تاثیر بسیاری داشته باشد. در این مطلب قصد داریم با بررسی برخی از نکات مهم مراقبتی بعد از آندوسکوپی، روند بهبودی را برای شما آسان تر کنیم.
✅تایید شده توسط دکتر رکسانا عباسی
فهرست محتوا
کاربرد آندوسکوپی فوقانی چیست؟
پزشکان از آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی برای کمک به تشخیص و درمان بیماری هایی که مری، معده و روده فوقانی یا دوازدهه را تحت تاثیر قرار می دهند، استفاده می کنند.
در مواقعی مثل خونریزی ناشی از زخم معده یا اثنی‌عشر و همچنین واریس مری، آندوسکوپی فوقانی به عنوان یک ابزار ضروری و اورژانسی به حساب می‌آید. پزشک با استفاده از ابزارهای ویژه از طریق آندوسکوپ می‌تواند خونریزی را متوقف کرده و وضعیت بیمار را تا رسیدن به ثبات کامل تحت کنترل داشته باشد.
گاهی اوقات، ممکن است اجسام خارجی مثل تکه‌های غذا یا حتی اشیای غیرخوراکی در دستگاه گوارش فوقانی گیر کنند. آندوسکوپی این قابلیت را دارد که این مواد را بدون نیاز به جراحی باز خارج کند. همچنین، یکی از مزایای مهم این روش، امکان برداشت پولیپ‌ها یا توده‌هایی است که به‌طور تصادفی یا در حین بررسی شناسایی می‌شوند.
One of the most well-known diagnostic uses of endoscopy is that it allows providers to remove abnormal tissue for lab testing.
یکی از شناخته‌شده‌ترین کاربردهای تشخیصی آندوسکوپی این است که به پزشکان اجازه می‌دهد بافت غیرطبیعی را برای آزمایش خارج کنند.
در سال‌های اخیر، روش‌های نوین درمان چاقی با استفاده از آندوسکوپی فوقانی به طور فزاینده‌ای مورد توجه قرار گرفته‌اند. به عنوان مثال، کارگذاری بالون‌های معده که به کاهش اشتها یا تغییر حجم معده کمک می‌کند، نمونه‌ای از این فناوری‌های جدید است که بدون نیاز به جراحی‌های سنگین، امکان دستیابی به نتایج مؤثر در مدیریت وزن را فراهم می‌آورد.
آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی می تواند به یافتن علت علائم غیرقابل توضیح کمک کند:
- سوزش سر دل مداوم
- خون ریزی
- تهوع و استفراغ
- درد
- مشکلات بلع
- کاهش وزن بدون دلیل مشخص
آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی همچنین می تواند برای شناسایی بسیاری از بیماری های مختلف استفاده شود:
| مورد شناسایی | علت |
|---|---|
| ریفلاکس معده به مری | برگشت اسید به مری |
| زخم‌ها | جراحت در معده یا روده |
| التهاب یا تورم | قرمزی و تورم بافت |
| ناهنجاری پیش‌سرطانی | تغییرات خطرناک سلولی |
| بیماری سلیاک | حساسیت به گلوتن |
| تنگی مری | باریک شدن مری |
| انسداد | بسته شدن مسیر غذا |
بیشتر بخوانید: آندوسکوپی بهتر است یا کلونوسکوپی؟
آمادگی قبل از گاستروسکوپی معده
قبل از اینکه آندوسکوپی فوقانی انجام دهید، یکی از مهم‌ترین نکات این است که معده‌تان کاملاً خالی باشد. به همین خاطر معمولاً از شما خواسته می‌شود که از شب قبل هیچ غذایی نخورید و حتی از نوشیدنی‌ها هم پرهیز کنید. اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید یا بیماری زمینه‌ای دارید، حتماً این موضوع را با پزشک در میان بگذارید تا توصیه‌های لازم را بر اساس شرایط خودتان دریافت کنید.
مشورت با پزشک
شما باید در مورد سابقه پزشکی خود، از جمله شرایط پزشکی و علائمی که دارید، آلرژی ها، و همه داروهای تجویز شده و بدون نسخه، ویتامین ها و مکمل هایی که مصرف می کنید، با پزشک خود صحبت کنید. شما می توانید اکثر داروها را طبق معمول مصرف کنید، اما ممکن است لازم باشد برخی از داروها را برای مدت کوتاهی قبل از آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی تنظیم یا قطع کنید. پزشک شما در مورد هر گونه تغییر ضروری در داروهای شما قبل از عمل به شما خواهد گفت.
برنامه ریزی برای بعد از تست
به دلایل ایمنی، تا 24 ساعت پس از عمل نمی‌توانید رانندگی کنید، زیرا آرام‌بخش‌های استفاده شده در طول عمل نیاز به زمان دارند تا از بین بروند. شما باید پس از انجام عمل، برای برگشت به خانه با فرد دیگری برنامه ریزی کنید.
اجتناب از خوردن
برای مشاهده واضح دستگاه گوارش فوقانی، پزشک به احتمال زیاد از شما می خواهد که تا 8 ساعت قبل از عمل چیزی نخورید یا ننوشید.
مراقبت های بعد از آندوسکوپی
پس از آندوسکوپی، پزشک هر نکته مراقبتی که لازم است بدانید را به شما یا همراهتان خواهد گفت. سعی کنید تمام نکات را بطور دقیق و اصولی رعایت کنید.
پس از آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی، ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:
- 1 تا 2 ساعت بعد از عمل از مرکز درمانی مرخص خواهید شد
- بعد از بازگشت به خانه، کل روز را استراحت کنید
- ممکن است به مدت 1 الی 2 روز گلو درد داشته باشید
- برای مدت کوتاهی بعد از عمل احساس نفخ و تهوع خواهید داشت
بیشتر بدانید: چه زمانی باید به دکتر گوارش مراجعه کنیم؟
نکات مراقبی مهم
پس از انجام آندوسکوپی، توجه به توصیه‌های مراقبتی اهمیت زیادی دارد تا بدن شما به بهترین شکل ممکن به حالت طبیعی خود برگردد. با دانستن این نکات ساده، می‌توانید هر گونه احساس ناخوشایند یا نگرانی بعد از آندوسکوپی را با آرامش بیشتری مدیریت کنید و دوران نقاهت راحت‌تری داشته باشید.
✅بعد از رفتن به خانه به همان اندازه که نیاز دارید استراحت کنید. شما باید بتوانید روز بعد از آندوسکوپی به فعالیت های معمول خود بازگردید.
✅دستورات پزشک خود را برای غذا خوردن بعد از آزمایش دنبال کنید. معمولا بعد از بهبود تهوع و گلو درد می توانید رژیم غذایی معمول خود را پیش بگیرید. مایعات فراوان بنوشید (مگر اینکه پزشک به شما گفته باشد که این کار را نکنید).
✅اگر روز بعد از آزمایش گلودرد دارید، از اسپری بدون نسخه برای بی حس کردن گلو استفاده کنید.
بعد از گاستروسکوپی چه بخوریم؟ چه نخوریم؟
در دو روز اول پس از آندوسکوپی لازم است تا از غذاهای نرم، آب میوه و آب استفاده کنید. سوپ و غذاهای ملایم بهترین گزینه برای تغذیه پس از آندوسکوپی هستند. توجه کنید که غذاهای حاوی ادویه و فلفل برای خوردن بعد از آندوسکوپی مناسب نیستند زیرا ممکن است دستگاه گوارش را تحریک کنند.
بطور کل خوراکی های زیر انتخاب مناسبی برای روز های پس از آندوسکوپی هستند:
| خوراکی‌های مناسب | توضیح |
|---|---|
| آب میوه و آب سبزیجات طبیعی | مایعات طبیعی |
| سوپ | غذایی نرم و مایع |
| پودینگ | دسر نرم و لطیف |
| پوره سیب زمینی | غذایی نرم و مغذی آسان هضم |
| میوه کنسرو شده | میوه‌های نرم |
| تخم‌مرغ (بدون ادویه) | پروتئینی ملایم و نرم |
| نان تست یا نان سفید | به راحتی قابل هضم است. |
از خوردن غذاهای زیر پس از آندوسکوپی پرهیز کنید:
| خوراکی‌های نامناسب | توضیح |
|---|---|
| غذاهای تند و سرخ کردنی | تحریک و ناراحتی معده |
| الکل | به معده آسیب می رساند |
| نارگیل | هضم را دشوار می کند |
| غذای ادویه‌دار و چرب | تحریک معده |
| حبوبات | گاز و نفخ ایجاد می کند |
| غذاهای پروتئینی | سنگین و دشوار برای هضم |
| میوه با پوست | سخت و دشوار برای هضم |
| بطور کل غذاهای سنگین | وارد کردن فشار اضافی به سیستم گوارشی |
بیشتر بدانید: هزینه آندوسکوپی معده در سال 1404 چقدر است؟
حالت تهوع بعد از آندوسکوپی عادیه؟
وجود حالت تهوع در ساعات اولیه پس از آندوسکوپی تا حدی طبیعی است، اما بهتر است آن را با پزشک مطرح کنید. در صورتی که بعد از 72 ساعت از آندوسکوپی، سرفه و تب شدید، تهوع و استفراغ و درد سینه را تجربه کردید لازم است با پزشک خود تماس خاصل فرمایید.
آندوسکوپی نوعی آزمایش برای تشخیص بیماری ها و ناراحتی های معده است. این تست اگر تحت نظر بهترین دکتر آندوسکوپی انجام شود، ایمن است و عوارض خاصی ندارد. پس از آندوسکوپی، لازم است تا بطور کامل از نکات مراقبتی گفته شده توسط پزشک پیروی کنید.
سوالات متداول
آیا آندوسکوپی درد داره؟
واقعیتش، با وجود اینکه یه کم حس عجیبی داره، ولی درد خاصی رو بیشتر آدما احساس نمی‌کنن. معمولاً دکتر یه داروی آرامبخش هم می‌زنه که خیلی راحت‌تر تحملش کنین.
بعد آندوسکوپی کی میتونم غذا بخورم؟
معمولاً یکی دو ساعت بعد که اثر داروها کامل رفت، میتونین کمکم غذاهای سبک رو شروع کنین. فقط از خوردن غذاهای داغ و سنگین فعلاً پرهیز کنین.
لازمه کسی همراهم باشه؟
آره! بهتره یکی همراهت باشه چون به خاطر داروی آرامبخش ممکنه کمی گیج باشی و رانندگی هم توصیه نمیشه.
میتونم بعدش برم سر کار؟
بهتره اون روز رو استراحت کنی. چون داروی آرامبخش زدی و هنوز هوشیاریت کامل برنگشته. فرداش میتونی برگردی به کار.
اطلاعات مفیدی بود که می تواند سبب ارتقا دانش عمومی افراد شود