آندوسکوپی روشی است که به متخصصان گوارش کمک می کند تا ارگان های داخلی بدن را به منظور تشخیص و درمان بیماری مورد بررسی قرار دهند. به صورت شایع از آندوسکوپی برای بیماری های مرتبط با معده مانند زخم یا سوزش معده و بررسی علائم سرطان معده استفاده می شود. آندوسکوپی فقط مختص معده نیست و برای سایر اندام مانند دستگاه گوارش نیز کاربرد دارد.
طی آندوسکوپی، دستگاه مخصوصی به نام آندوسکوپ از طریق دهان یا بینی وارد بدن بیمار شده و به سمت ناحیه مورد نظر هدایت می شود. در این مقاله به نکات مهم در مورد آندوسکوپی و چگونگی انجام آن خواهیم پرداخت.
آندوسکوپی چیست
آندوسکوپی روشی است که پزشک جهت تشخیص و درمان بیماری های موجود در اعضای داخلی بدن مانند بیماری التهاب روده یا کولیت روده از آن استفاده می کند. پزشک به وسیله اندوسکوپ می تواند به صورت مستقیم یک ویدیو (فیلم اندوسکوپی) را بر روی مانیتور خود مشاهده کند و اقدام به معاینه بیمار نماید. پس از آندوسکوپی، ویدیو و تصویر در اختیار بیمار قرار می گیرد.
ابزاری که طی این روش از آن استفاده می شود، لوله ای انعظاف پذیر است که در انتهای آن یک دوربین نصب شده. آندوسکوپ به پزشک این امکان را می دهد تا بتواند اجزای داخلی بدن را مورد برسی قرار دهد. آندوسکوپی معمولا بصورت سرپایی انجام می شود و به بستری شدن نیاز ندارد.
آندوسکوپ از روش های مختلفی وارد بدن می شود:
- از طریق دهان: آندوسکوپی معده
- از طریق مقعد: کلونوسکوپی روده
- از طریق برش های جراحی
کاندیدا مناسب برای آندوسکوپی
- افرادی که در معده خود احساس درد و سوزش طولانی مدت دارند
- افرادی که پس از غذا خوردن آن را بر میگردانند
- افرادی که با مشکلاتی از قبیل اسهال، کم خونی، خون ریزی و سرطان درگیر هستند
- افرادی که پولیپ معده دارند
- افرادی که تنگی مری دارند
مراقبت های قبل از آندوسکوپی
- معمولا تا ۱۲ ساعت قبل آندوسکوپی نباید از غذاهای جامد استفاده شود؛ مصرف آب و مایعاتی مانند آبمیوه مشکلی ندارد. ۴ ساعت قبل از جراحی کاملا ناشتا باشید.
- ممکن است پزشک برای پاکسازی سیستم گوارشی، برای فرد ملین تجویز کند. البته ملین ها بیشتر مناسب روش کلونوسکوپی هستند.
- اگر دارویی مصرف میکنید حتما به پزشک خود اطلاع دهید. همچنین اگر به دارویی حساسیت دارید حتما با پزشک خود مطرح کنید.
- در روز عمل حتما لباس راحت بپوشید تا اذیت نشوید . بهتر است هیچ زیورالاتی همراه نداشته باشید. توجه داشته باشید که در زمان اندوسکوپی اگر عینک و دندان مصنوعی داشته باشید از شما خواسته میشود تا آنهارا تحویل دهید.
- بهتر است با فرد دیگری هماهنگ کنید تا شما را به منزل برساند؛ زیرا مدتی بعد از این عمل شما قادر به رانندگی نخواهید بود.
- قبل از آندوسکوپی از خوردن داور های ضد انعقاد خون خودداری کنید.
مراحل انجام اندوسکوپی معده
برای شروع روند آندوسکوپی، یک اسپری بیحسی به گلو شما زده می شود تا چیزی را احساس نکنید. گلوی شما کاملا بی حس خواهد شد و چیزی را احساس نخواهید کرد؛ بنابراین جای نگرانی نیست. در برخی موارد نیز ممکن است پزشک از بی هوشی استفاده کند. در این مورد بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
آندوسکوپ معمولا از طریق دهان به سوی معده هدایت می شود و درون مری به سوی معده حرکت می کند تا وجود مشکل را بررسی کند. در این حین تصویری از اندام داخلی بیمار روی مانیتور نمایش داده می شود و پزشک می تواند مشکل یا علائم مشکوک را تشخیص دهد.
مراحل انجام اندوسکوپی روده (کولونوسکوپی)
کلونوسکوپی کار کردی تقریبا مشابه با آندوسکوپی دارد؛ با این تفاوت که برای بررسی روده استفاده می شود. در این روش آندوسکوپ از طریق مقعد می شود و پزشک ساختار داخلی روده را مورد بررسی قرار می دهد. آندوسکوپی برای بررسی بیماری های مختلف گوارشی و تشخیص یا درمان سرطان روده کاربرد دارد.
مراقبت های بعد از آندوسکوپی
پس از انجام اندوسکوپی نیاز است تا چند مورد را رعایت کنید. مراقبت های بعد از آندوسکوپی شامل موارد زیر است:
- در صورت استفاده از بیهوشی، حتما برای برگشت به خانه با شخصی دیگر هماهنگ کنید
- در صورت بروز درد و ناراحتی نگران نباشید؛ پزشک برای کنترل درد برای شما مسکن تجویز می کند.
- اگر زمان اندوسکوپی بیهوش شدید ، حتما با یک همراه به خانه بروید و هرگز رانندگی نکنید.
- در صورت درد، خونریزی یا حالت تهوع شدید به پزشک مراجعه کنید.
عوارض آندوسکوپی
آندوسکوپی روشی نسبتا ایمن است و در صورتی که توسط متخصص گوارشی با تجربه انجام شود عوارض قبال توجهی به همراه نخواهد داشت. بنابراین بسیار مهم است که در انتخاب پزشک دقت به خرج دهید.
برخی از عوارض احتمالی آندوسکوپی:
- درد در قفسه سینه
- آسیب به اندام داخلی
- درد مزمن در ناحیه تحت آندوسکوپی
- قرمزی و ورم در ناحیه ورود آندوسکوپ
کاربرد های فیزیوتراپی
تشخیص بیماری التهاب روده
بیماری التهابی روده یا التهاب مزمن دستگاه گوارش یکی از بیماری های شایع است و در واقع با عوارضی ناشی از التهاب روده ای همراه است که به دلایل مختلف بروز می نماید و در پی آن روده‌های فرد به شدت دچار التهاب می‌شوند. این عارضه نوسان داشته و ممکن است بسیار شدید شود و بعد از چند روز مجدد بهبود پیدا کند. البته ممکن است که این بیماری به صورت خاموش فعالیت نماید و مجدد با کوچکترین واکنشی از جانب بدن عود پیدا کند.
یکی از بهترین روش ها برای تشخیص التهاب روده و علت بروز آن آندوسکوپی است.
زخم معده
روزانه بسیاری از افراد هستند که با درد معده کلنجار می روند، اگر این بیماری جدی گرفته نشود ممکن است که به زخم معده منتهی شود که در واقع این عارضه با تشکیل زخم در مخاط معده و یا قسمت ابتدایی روده کوچک احساس درد و ناراحتی در فرد مبتلا را ایجاد می نماید. وجود بیماری زخم معده نه تنها منجر به بروز ناراحتی و دردهای شکمی خواهد شد، بلکه می تواند عوارض خطرناکی مانند خونریزی و یا کم خونی را به همراه داشته باشد.
رفلاکس معده
بازگشت اسیدی محتویات درون معده از دریچه پایینی معده را رفلاکس می گویند که در این عارضه اسید و سایر محتویات درون معده از دریچه پایینی مری به مری بازگردانده می شود. دریچه پایین مری دریچه‌ای عضلانی به‌شکل حلقه است که در انتهای مری و ابتدای معده قرار دارد. همراه با بازشدن دریچه ی مربوطه، غذاهای مصرفی و خورده شده از بخش انتهای مری وارد معده می گردد. علت وقوع این مشکل به فعالیت معده باز میگردد و برای تشخیص علت آن می توان از آندوسکوپی استفاده کرد.
آندوسکوپی علاوه بر بیماری های ذکر شده، برای بررسی پانکراس، سرطان های گوارشی، عفونت، انسداد مری، خونریزی غیر قابل توجیه و بسیاری از شرایط و مشکلات مختلف بدن کاربرد دارد.
چگونه بهترین دکتر آندوسکوپی در تهران را پیدا کنیم؟
مراجعه به یک پزشک گوارش خوب بسیار مهم و ضروری است. اندوسکوپی عملی حساس است و به تجربه و مهارتی بالا نیاز دارد؛ بنابراین اگر پزشک به اندازه کافی تخصص نداشته باشد، ممکن است باعث آسیب رساندن به بیمار و ایجاد عارضه شود.
اگر فکر می کنید برای مشکلات خود به آندوسکوپی نیاز دارید، می توانید با مطب دکتر رکسانا عباسی، متخصص داخلی گوارش و اندوسکوپی تماس بگیرید.
