اثر دیابت بر دستگاه گوارش از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. این اهمیت به میزانی است که در صورت عدم درمان و پیشرفت آن می تواند اعضای مختلف بدن را درگیر کند. در این مقاله به تاثیرات دیابت بر دستگاه گوارش خواهیم پرداخت. حدودا 80 درصد از افرادی که به دیابت مبتلا هستند، مشکلات گوارشی مختلفی را تجربه می کنند. دیابت اگر درمان نشود، می تواند تاثیر مخربی را سلامت بدن ایجاد کند. در ادامه قصد داریم تا به بررسی اثر دیابت بر دستگاه گوارش بپردازیم
دیابت و اثر بر دستگاه گوارشی
دیابت یا بیماری قند خون، زمانی ایجاد می شود که بدن به دلیل کمبود انسولین، نتواند گلوکز یا قند موجود در غذا را به خوبی جذب کند. دیابت می تواند بر عملکرد اعضای مختلفی از بدن تاثیر بگذارد. بیماری های قلبی و عروقی از جمله عوارضی هستند که دیابت ممکن است به همراه داشته باشد. اما باید بدانید که دیابت می تواند دستگاه گوارش را نیز درگیر کند و در عملکرد آن اختلال ایجاد کند. یبوست یکی از تاثیرات شایع این بیماری بر دستگاه گوارش است.
بیشتر بخوانید: بهترین راه کارها برای کنترل و درمان یبوست
مشکلات گوارشی ناشی از دیابت چیست؟
افزایش گلوکز خون در دیابت ممکن است حرکات معده و مری را تحت تأثیر قرار داده و منجر به مشکلات گوارشی گردد. همچنین، تغییرات در حساسیت معده نسبت به اسید و افزایش خطر زخم‌ها از جمله اثرات احتمالی می‌باشد. مشکلات در حرکات روده‌ای نیز از دیگر نتایج دیابت است که ممکن است به یبوست یا اسهال منجر شود. در ادامه شایع ترین اثرات دیابت بر دستگاه گوارشی را عنوان نموده ایم.
گاستروپارزی یا فلج معده
قند خون بالا می تواند منجر به گاستروپارزی شود، وضعیتی که بر نحوه هضم غذای شما تأثیر می گذارد. گاستروپارزی یکی از رایج ترین اثرات دیابت بر دستگاه گوارش است. به طور معمول، ماهیچه های دستگاه گوارش با منقبض شدن، حرکت غذا در طول دستگاه گوارشی را ممکن می سازند. اگر مبتلا به گاستروپارزی هستید، آسیب عصبی ناشی از قند خون بالا می‌تواند باعث کند شدن عضلات یا عدم کارکرد آن‌ها شود. معده شما به درستی خالی نمی شود و ممکن است مدت زیادی طول بکشد تا غذا از معده شما خارج شود.
این بیماری همچنین بر نحوه جذب مواد مغذی توسط بدن تأثیر می گذارد و در صورت عدم درمان می تواند منجر به سوء تغذیه شود. یکی دیگر از علائم گاستروپارزی استفراغ مکرر است. این عارضه خطرناک است؛ زیرا می تواند باعث کم آبی بدن یا تشنگی شدید شود.
علائم گاستروپارزی
- احساس سیر بودن پس از خوردن مقدار خیلی کمی از غذا
- سوزش سر معده
- کم شدن اشتها
- استفراغ
- فخ و سنگینی پس از غذا
- معده درد شدید
روش درمان گاستروپارزی
گاستروپارزی در افردای که به مدت طولانی به دیابت مبتلا هستند شیوع بیشتر دارد. روش های زیر می توانند به شما کمک کنند تا این بیماری را کنترل کنید:
- سطح قند خون خود را تا حد امکان نزدیک به محدوده مناسب خود نگه دارید.
- وعده های غذایی مکرر و کوچک که چربی و فیبر کمی دارند بخورید. چربی، فیبر و وعده های غذایی بزرگ می توانند تخلیه معده را به تاخیر بیندازند و علائم را تشدید کنند.
- مقدار زیادی آب بنوشید. در طول روز حداقل 8 الی 10 لیوان آب بنوشید.
- اگر داروهایی که مصرف می کنید باعث مشکلات گوارشی بیشتری می شوند، با پزشک خود صحبت کنید.
- هر هفته حداقل 150 دقیقه فعالیت بدنی داشته باشید.
- از مصرف الکل و دخانیات خودداری کنید.
رفلاکس معده
رفلاکس یکی از تاثیرات دیابت بر دستگاه گوارش است. رفلاکس معده زمانی رخ می دهد که اسید و محتویات معده به درون مری بازگردد. این حالت معمولا با سوزش گلو و احساس مزه تند و اسیدی همراه است. قند خون بالا به مرور زمان با آسیب به اعصاب معده، باعث بیماری رفلاکس خواهد شد. در این صورت علاوه بر رعایت غذایی و کنترل قند خون، پزشک ممکن است استفاده از دروهای مخصوص را نیز تجویز کند.
کبد چرب
کبد چرب غیر الکلی از دیگر تاثیرات دیابت بر دستگاه گوارش است. این نوع کبد چرب، به دلیل مصرف الکل نیست و در اثر اضافه وزن و دیابت ایجاد می شود. در این حالت، درمان خاصی برای این بیماری وجود ندارد اما کاهش وزن و رعایت تذیه می تواند تا حدی در کاهش علائم موثر باشد.
چطور از اثر دیابت بر گوارش جلوگیری کنیم؟
با رعایت برخی نکات و ایجاد تغییر در سبک زندگی می توانید تا حد زیادی از بروز مشکلات گوارشی ناشی از قند خون جلوگیری کنید. راهکار های زیر می توانند در این مورد به شما کمک کنند:
کنترل قند خون
کنترل قند خون مهم ترین و اولین کاری است که در صورت ابتلا به دیابت باید انجام دهید. سعی کنید همواره میزان قند خون خود را در محدوده مشخص شده نگه دارید. علاوه بر دریافت انسولین مورد نیاز، لازم است تا هر چند وقت یکبار، برای اگاهی از میزان قند خون آزمایش دهید.
رژیم غذایی سالم
رژیم غذایی سالم تاثیر بسیاری بر کنترل روند دیابت دارد. سعی کنید تا جایی که می توانید مصرف قند، غذاهای پرچرب و کربوهیدرات های تصفیه شده مانند برنج و ماکارونی را محدود کنید و رژیم غذایی مناسب دیبات را رعایت کنید.
وعده های غذایی کوچک
بهتر است به جای خوردن یک وعده غذایی بزرگ، چند وعده غذایی کوچک و سبک داشته باشید. این امر در جلوگیری از رفلاکس و گاستروپارزی موثر است.
چک کردن علائم
به علائم گوارشی خود دقت کنید تا در صورت بروز تغییر در گوارش، بتوانید برای درمان آن اقدام کنید. علائمی مانند اسهال، یبوست، سوزش سر دل و سیری زودهنگام از جمله علائم قابل توجه هستند.
دیابت یا قند خون در صورتی که درمان نشود می تواند سایر اندام بدن، از جمله دستگار گوارش را درگیر کند. سلامت دستگاه گوارش بسیار مهم است؛ بنابراین در صورتی که به دیابت مبتلا هستید، بهتر است همواره علائم و قند خون خود را تحت نظر یک متخصص گوارش خوب کنترل کنید.