رفلاکس معده یکی از مشکلات شایع است که طی آن اسید معده به مری بازمیگردد. رفلاکس معده که در اصطلاح عامیانه با عنوان ترش کردن شناخته میشود، با سوزش گلو و احساس تلخی یا ترشی همراه است و احساس ناخوشایندی را در فرد ایجاد میکند.
رفلاکس معده در برخی افراد بصورت مزمن و بیش از حد معمول رخ میدهد و باعث ایجاد بیماری رفلاکس میشود. این مشکل بعد از خوردن برخی غذاهای چرب و تند بروز میکند و در صورتی که درمان نشود میتواند مشکلات بسیاری را برای فرد به همراه داشته باشد.
رفلاکس معده چیست؟
غذایی که میخوریم از طریق مری وادر معده میشود. در پایین مری یک دریچه وجود دارد که رابط مری به معده است و غذا از آن طریق به معده وارد میشود. پس از عبور غذا، این دریچه بسته میشود تا از برگشت غذا یا ورود اسید و محتویات معده به مری جلوگیری کند. زمانی که این دریچه به درستی عمل نکند، اسید معده به مری راه پیدا میکند.
بازگشت اسید معده با احساس سوزش و ایجاد تلخی در گلو همراه است و احساس ناخوشایندی را در فرد ایجاد میکند. اگر این عارضه بیش از حد معمول و بدون دلیل در فرد رخ دهد، فرد به بیماری رفلاکس معده مبتلا است.
دلایل ایجاد رفلاکس معده
علت دقیق ترش کردن بطور دقیق مشخص نشده است. معمولا آسیب به دریچه مری و عدم عملکرد صحیح آن و یا اختلال در عملکرد طبیعی معده میتواند باعث بروز این مشکل شود. اما عواملی وجود دارد که میتواند بروز این مشکل را تحریک کند. از جمله دلایل ترش کردن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- سریع خوردن غذا و نجویدن کامل آن
- خوردن غذاهای بسیار چرب
- خوردن غذاهای حاوی مواد نگهدارنده
- خوردن سس های چرب و پر ادویه
- مصرف قهوه و کافئین زیاد
- مصرف مرکبات ترش
- مصرف برخی انواع نان
- نوشیدن الکل و مصرف دخانیات
- استرس و فشار روانی
- مصرف نوشابه های گازدار
- دراز کشیدن بلافاصله پس از غذا خوردن
بیشتر بخوانید: علل و روش های درمان سوزش معده
علائم رفلاکس معده
علائم رفلاکس معده ممکن است در افراد مختلف، با توجه به علت بروز آن متفاوت باشد. معمولا ایجاد حس سوزش شدید و طعم تلخ و ترش در گلو از علائمی هستند که همه افراد هنگام ترش کردن آن را تجربه میکنند.
- ترش کردن و بازگشت مایع تلخ یا ترش در گلو
- سوزش سر جناغ سینه
- حالت تهوع
- باد گلو بصورت مکرر
- تلخ شدن دهان
- احساس نفخ
- سکسکه
- سرفه های خشک و شدید
- احساس ناراحتی معده
مشکلات ناشی از بیماری رفلاکس معده
بیشترین مشکلی که رفلاکس معده به همراه دارد، احساس ناخوشایند و آزاردهنده ای است که در هنگام ترش کردن به فرد دست میدهد. در صورت تکرار رفلاکس، فرد ممکن است در فعالیت های روزانه خود دچار مشکل شود. ایجاد خراش یا زخم در ناحیه مری نیز از دیگر مشکلاتی است که ترش کردن در پی دارد.
رفلاکس معده باید با مراجعه به پزشک کنترل و درمان شود. این بیماری میتواند ریسک بروز سرطان معده را افزایش دهد؛ بنابراین بسیار مهم است که فرد مبتلا پس از مشاهده علائم به پزشک مراجعه کنید. رفلاکس مکرر در مواردی ممکن است به تارهای صورتی حنجره آسیب بزند و باعث تغییر صدا در افراد شود. این مشکل لارنژیت رفلاکس نامیده میشود که معمولا در پی رفلاکس حنجره ای-حلقی رخ میدهد.
درمان رفلاکس معده
برای درمان رفلاکس معده، ابتدا لازم است تا بررسی و تشخیص لازم توسط متخصص انجام گیرد. خوشبختانه در مواردی که رفلاکس شدید باشد، داروهایی وجود دارد که میتواند این مشکل را بهبود دهد. داروی امپرازول و داروهای هم خانوده آن، انتوپرازول، رابیپراول، و لانسوپرازول از جمله داروهای مناسب برای درمان ترش کردن هستند. میزان استفاده و زمان استفاده از این داروها باید توسط پزشک تایین شود. مصرف سر خود این داور ها ممکن است معده را تحریک و شرایط را وخیم تر کند. برای درمان رفلاکس معده میتوانید به دکتر رکسانا عباسی، بهترین متخصص گوارش در تهران مراجعه کنید.
رعایت برخی نکات در تغذیه و سبک زندگی نیز میتواند در درمان و یا پیشگیری از رفلاکس معده به شما کمک کند:
- از پرخوری پرهیز کنید.
- از خوردن غذا با عجله و همراه با استرس خودداری کنید.
- از خوردن غذاهای چرب، تند و پر ادویه پرهیز کنید.
- از مصرف غذاهای حاوی نگهدارنده مانند سوسیس و کالباس خودداری کنید.
- از مصرف الکل و دخانیات خودداری کنید.
- از خودن سس های چرب پرهیز کنید.
- وزن خود را متناسب نگه دارید.
- از استرس و فشار روانی دوری کنید.
- بصورت طولانی مدت لباس تنگ نپوشید.
بیشتر بخوانید: علت و درمان ورم معده
مصرف برخی از مواد غذایی از جمله سبزیجات، زنجبیل، جو دوسر، میوه ها (بجز مرکبات)، سفیده تخم مرغ و چربی های مفید میتواند به شما کمک کند تا با داشتن تغذیه سالم، از تحریک معده جلوگیری کنید.
آیا جراحی برای درمان رفلاکس معده لازم است؟
در بیشتر مواقع، رفلاکس معده با خوردن دارو و رعایت غذایی قابل درمان است. اما در برخی موارد که سایر روش ها کارساز نیست و رفلاکس با قطع دارو مجددا بازمیگردد، جراحی میتواند راهکار مناسبی برای درمان رفلاکس باشد. جراحی رفلاکس معده در بیشتر موارد موثر واقع شده و موفقیت آمیز بوده است.
کلام آخر
رفلاکس معده یک مشکل نسبتا شایع است که طی آن محتویات و اسید معده به مری بازمیگردد و باعث ایجاد سوزش و ناراحتی میشود. این مشکل معمولا با رعایت غذایی و مصرف داروهای مخصوص رفع میشود. در صورتی که رفلاکس با پرهیز غذایی رفع نشود، لازم است تا فرد به پزشک مراجعه کند.