آندوسونوگرافی یکی از روش های پیشرفته است که برای تصویر برداری از اندام گوارشی کاربرد دارد. طی این روش یک دستگاه سونوگرافی کوچک روی آندوسکوپ نصب شده و وارد بدن میشود؛ به این ترتیب میتوان ضایعات، مشکلات و اختلالات دستگاه گوارشی را بررسی کرد و تشخیص داد.
اندوسونوگرافی یا سونوگرافی آندوسکوپی یک روش تخصصی برای بررسی پوشش دیواره دستگاه گوارش است و میتواند ماهیت توده ها و ضایعات دستگاه گوارشی را تشخیص دهد. در طی این روش با بکارگیری امواج صوتی فرکانس بالا، تصاویر دقیقی از اعضای بدن مانند صفرا، کبد، پانکراس و … جهت بررسی و مطالعه ارائه میشود.
آندوسونوگرافی به چه دلیل انجام میشود؟
دستگاه گوارش ما یک اندام لوله ای شکل بلند است که از دهان تا مقعد ادامه دارد و اعمال متفاوتی را انجام میدهد. دستگاه گوارش شامل اعضای مختلفی است و ایجاد اختلال در هر یک از این اعضا میتواند برای بدن مشکل ساز باشد. آندوسونوگرافی معمولا زمانی انجام میشود که به دلیل وجود یک مشکل و یا مشکوک بودن به آن، به بررسی اندام داخلی بدن نیاز است.
آندوسونوگرافی به منظور شناخت، بررسی و تشخیص علت برخی علائم مانند درد شکم و بررسی بیماری های دستگاه گوارش استفاده میشود. از جمله کاربرد های آندوسونوگرافی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تشخیص سرطان های روده، مری، ریه، پانکراس و شکم
- التهاب و کیست پانکراس
- سنگ مجاری صفرا
- تومور های نوروآندوکرین
- بررسی ضایعات بدخیم مجاری صفرا
- بررسی ضایعات خوش خیم پانکراس
- مرحله بندی تومور های دستگاه گوارشی
- بررسی بیماری های خوش خیم لوزالمعده
- نمونه برداری از ضایعات مجاور گوارشی
- بررسی ناهنجاری تومور ها در صفرا و کبد
- بررسی علت بی اختیاری مدفوع
- بررسی چین های بزرگ معده
- بررسی مراحل سرطان
آندوسونوگرافی چگونه انجام میشود؟
قبل از انجام این عمل لازم است تا بیمار آرام بخش دریافت کند. این داروی ارام بخش باعث بیهوشی فرد نمیشود و حالت خواب آلودگی ایجاد میکند. در مرحله بعد، لوله ای با عنوان آندوسکوپ از طریق دهان و یا راست روده (مقعد) وارد بدن فرد شده و به سمت اندام گوارشی مورد نظر هدایت میشود. پس از آن، پزشک میتواند تصاویر دریافت شده را در مانیتور مشاهده و بررسی کند. این روند معمولا 30 الی 90 دقیقه زمان میبرد و بیمار در همان روز میتواند به خانه بازگردد.
بیشتر بخوانید: انواع زخم های گوارشی را بشناسید!
آمادگی قبل از آندوسونوگرافی
قبل از انجام آندوسونوگرافی لازم است تا پزشک در مورد سلامت شما اطلاعات کافی را بدست بیاورد. معمولا سابقه سلامت و بیماری های شما بطور کامل مورد بررسی قرار خواهد گرفت. سابقه آلرژِی، بیماری های بهداشتی، بیماری قبلی، ریوی و دیابت نوع 2 از جمله مواردی است که باید بررسی شود.
علاوه بر این، اطلاع پزشک در مورد سابقه خانوادگی در مورد مشکلات خونریزی بسیار مهم است. لازم است که پزشک را از تمام داروهایی که استفاده میکنید آگاه کنید. به ویژه داروهای مربوط به انعقاد و لخته شدن خون.
لازم است تا فرد 6 ساعت قبل از آندوسونوگرافی ناشتا باشد. قبل از اندوسونگرافی باید از مصرف داروهای رقیق کننده خون خودداری شود.
بعد از آندوسونوگرافی
پس از آندوسونوگرافی بیمار معمولا میتواند بعد از نیم ساعت به منزل بازگردد. البته این مدت زمان در صورت دریافت آرام بخش بیشتر خواهد شد. بعد از اتمام مراحل، فرد تا 24 ساعت نمیتواند رانندگی کند، بنابراین برای بازگشت به منزل به کمک افراد دیگر نیاز پیدا میکند.
اکثر افراد پس از گذشت 24 ساعت میتوانند به فعالیت های روزمره خود بازگردند. نتایج حاصل از آزمایش و یا نمونه برداری نیز پس از چند روز آماده شده به فرد تحویل داده میشود.
عوارض آندوسونوگرافی
آندوسونوگرافی اگر بطور اصولی و توسط فرد با تجربه انجام شود عوارض خاصی به همراه نخواهد داشت. برخی عوارض احتمالی آندوسونوگرافی شامل موارد زیر است:
- عفونت
- خونریزی
- پارگی دیواری مری (بسیار نادر)
- پانکراتیت
در صورت مشاهده تب، درد قفسه سینه، تنگی نفس، تیره شدن مدفوع و درد شدید شکم بهتر است تا هر چه زودتر به پزشک مراجعه شود.
موارد منع آندوسونوگرافی
- اگر بیمار به تارگی سابقه آنفارکتوس میوکارد را داشته است.
- اگر شرایط بیمار برای انجام آندوسونوگرافی مناسب تشخیص داده نشود.
- بیمارانی که دارای پیش زمینه آنافیلاکسی هستند.
- بیمارانی که دارای مشکلات حاد در دستگاه گردش خون هستند.
تفاوت آندوسونوگرافی و آندوسکوپی
آندوسکوپی و آندوسونوگرافی هر دو برای تصویر برداری و بررسی اندام گوارشی کاربرد دارند و برای تشخیص بیماری ها و ضایعات گوارشی استفاده میشوند. در طی این دو روش، لوله ی اندوسکوپ که یک دوربین روی آن نصب شده وارد بدن شده و تصویری از اندام داخلی روی مانیتور نمایش داده میشود. تفاوت این دو روش در این است که طی آندوسونوگرافی، علاوه بر اندوسکوپ، از یک هندپیش اولتراسوند نیز برای تهیه تصویر از اعضای داخلی استفاده میشود.