احساس غمگینی به مدت چند ساعت یا چند روز کاملاً طبیعی میباشد و برای تمام افراد ممکن است ایجاد شود اما اگر این حس بیش از 2 هفته طول بکشد میتواند نشانهای از افسردگی باشد. افسردگی یکی از شایعترین بیماریهای روحی میباشد که اگر به موقع درمان نشود میتواند تهدید کننده زندگی بیمار باشد.
شاید گمان کنید که افسردگی فقط باعث تغییر در خلق و خوی افراد میشود اما تحقیقات توسط بهترین متخصص گوارش تهران نشان داده است که افسردگی به جز اختلالات روانشناختی منجر به ایجاد مشکلات جسمی نیز میشود، مشکلات جسمی که علت پزشکی جهت توصیف آن وجود ندارد و تنها به علت مشکل افسردگی ایجاد شده است، بعضی از این اختلالات جسمانی که با افسردگی در ارتباط میباشند عبارتند از:
• درد در نقاط مختلف بدن
• تغییر وزن
• اختلال در سیستم گوارش و …
در ادامه به بررسی تاثیرات افسردگی بر سیستم گوارش میپردازیم.
علائم گوارشی به علت ارتباط فیزیکی و شیمیایی بین مغز و دستگاه گوارش ایجاد میشود که پزشکان آن را محور روده-مغز مینامند، بدین معنی که سیستم گوارش هر موضوعی را به مغز منتقل میکند و مغز نیز مشکلات را به سیستم گوارش انتقال میدهد.
• طی تحقیقاتی که انجام شده است، محققان افسردگی را با مشکلات گوارشی مرتبط میدانند بدین صورت که افراد مبتلا به افسردگی و اضطراب بیشتر دچار مشکلات گوارشی مانند زخم معده یا رفلاکس معده میشوند. ( رفلاکس معده: بازگشت محتویات معده به مری که باعث ایجاد سوزش و درد در قفسه سینه میشود)
• اختلال دیگری که میتواند به دنبال افسردگی ایجاد شود سندرم روده تحریک پذیر میباشد، تحقیقات نشان داده است 50 تا 90 درصد افرادی که دچار بیماری التهاب روده یا سندرم روده تحریک پذیر هستند از یک مشکل روحی مانند اضطراب یا افسردگی رنج میبرند.
• همچنین افسردگی با تاثیر بر اشتها میتواند باعث افزایش اشتها یا کاهش آن شوند که به دنبال آن افزایش وزن، دیابت ، کاهش اعتماد به نفس ممکن است ایجاد شود یا با کاهش اشتها باعث کاهش وزن، احساس خستگی، سرگیجه، ضعف و تضعیف سیستم ایمنی بدن بیمار شود. در افراد مسن ممکن است فرد به یکباره اشتهای خود را از دست بدهد و وضعیتی به نام بیاشتهایی سالمندان را ایجاد کند که عوارض گوارشی فراوانی را نیز به دنبال دارد.
از دیگر مشکلات گوارشی که به علت افسردگی ممکن است ایجاد شود میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
• دل درد
• گرفتگی عضلات شکم
• یبوست
• سوءتغذیه
درمان
افسردگی اگر درمان نشود علاوه بر مشکلات روحی که برای فرد ایجاد کرده است، با مشکلات جسمی که در بیماران ایجاد میکند میتواند باعث اختلال روند زندگی آنها شود، به خصوص مشکلاتی که در سیستم گوارش ایجاد میکند، هر گونه اختلال در سیستم گوارش باعث بیاشتهایی و کاهش اشتها و به دنبال آن کاهش وزن، تضعیف سیستم ایمنی و سایر مشکلات جسمی نیز ایجاد خواهد شد.
جهت درمان مشکلات گوارشی که به علت افسردگی ایجاد شده است در مرحله اول باید افسردگی را درمان نمود. درمان افسردگی معمولاً به صورت ترکیبی از دارو درمانی و روان درمانی میباشد.
• دارودرمانی
بعد از شروع داروهای ضدافسردگی معمولاً به مدت تقریباً یک ماه زمان احتیاج است تا اثرات دارو بر زندگی فرد نمایان شود. مشکلاتی نظیر مشکل خواب (کمخوابی یا خواب بیش از حد)، میل به غذا (کم خوری یا پرخوری)، تمرکز، بهبود خلق و خو، مشکلات گوارشی و دیگر مشکلات به مرور زمان و با تاثیر داروهای ضد افسردگی بهبود مییابند.
• روان درمانی
در روان درمانی شناختی رفتاری، روانشناس به افراد مبتلا به افسردگی کمک میکند تا با تغییر نحوه تفکر و رفتار خود بتواند علائم ناشی از بیماری افسردگی را مدیریت نماید، در واقع به بیماران کمک میکند تا
چرخه افکار منفی را دوباره برنامهریزی نماید تا بتوانند احساسات خود را مدیریت نمایند.
• اگر روشهای ذکر شده در درمان افسردگی مفید واقع نشد از روش الکتروشوک درمانی استفاده میشود. این روش درمانی جهت درمان افسردگیهای شدید میباشد. این روش یک درمان سرپایی میباشد که با یک بیهوشی کوتاه و شل کننده عضلات انجام میشود، اغلب سه تا چهار جلسه در هفته لازم میباشد و برخلاف تصور عموم روش دردناکی نبوده و بیمار پالسهای الکتریکی را احساس نمیکند.
روشهای که میتواند در درمان مشکلات گوارشی ناشی از افسردگی مفید باشد شامل موارد زیر میباشد:
• افزایش سطح فعالیتهای فیزیکی (به طور مثال پیاده روی و ورزشهای سبک)
• استفاده از تکنیکهای رهایی ذهن مانند یوگا و مدیتیشن
• کاهش مواد غذایی محرک مانند الکل و کافئين
• کاهش مصرف سیگار یا ترک آن برای همیشه
• تنظیم ساعت خواب و بیداری
• افزایش روابط مثبت و حمایت کننده
• سپری کردن ساعاتی از روز در طبیعت و فضای آزاد
• برخی از تحقیقات مصرف اسیدهای چرب اشباع نشده را در درمان افسردگی مفید دانستهاند.
• حفظ یک رژیم غذایی سالم در بیماری افسردگی و مشکلات گوارشی که به دنبال آن ایجاد میشود از اهمیت به سزایی برخوردار میباشد، این رژیم غذایی باید سرشار از ویتامینها به خصوص ویتامینهای گروه B، مواد معدنی و آمینو اسیدها باشد.