درمان زخم معده

معده درد بسیار ناراحت کننده و دردناک است و در بسیاری از موارد امان را از فرد بریده و وی را راهی بیمارستان می کند. شاید بروز درد نشانه از زخم معده باشد که در این صورت مراجعه به متخصص گوارش مورد نیاز است.

وجود زخم های دردناک در مخاط معده باعث بروز زخم معده می شود که در واقع نوعی بیماری اولسر پپتیک محسوب شده و نواحی مانند معده و هم روده باریک را تحت تأثیر قرار می دهد.

زخم معده و علل بروز آن

چرا به زخم معده مبتلا می شویم ؟

زخم معده زمانی بروز می کند که به طور چشمگیری ضخامت لایه مخاطی که از معده در برابر مایعات گوارشی محافظت می کند، نازک شده و کاهش یابد. در نتیجه اسیدهای گوارشی بافت پوششی معده را از بین برده و زخم ایجاد می شود. زخم معده ممکن است به راحتی درمان شود، اما بدون دریافت درمان مناسب می‌تواند رفته رفته شدیدتر شود.

برای توضیح بهتر باید بگوییم که در مجموع ، یک لایه ضخیم مخاطی محافظت کننده در معده وجود دارد که از مایعات گوارشی معده که اسیدی هستند مراقبت نموده و آن را کنترل می کند. اگر به هر دلیلی، این لایه ضخیم مخاطی کوچک و باریک کوچک و ضعیف شود مقاومت کمتر شده و اسیدهای گوارشی حاصل شده در این ناحیه، بافت های داخل معده را از بین برده و معده را زخم می نماید. این عارضه در افراد ایجاد می شود اما مهم ترین مساله توجه به این بیماری و درمان به موقع توس بهترین متخصص گوارش می باشد.

زخم معده در قسمت های مختلفی از معده ایجاد می شود که می تواند به طور کل شامل موارد زیر باشد :

• زخم‌هایی که در بطن معده ایجاد می شود و دچار رشد و التهاب می گردد.
• زخم‌های که در درون قسمت بالایی یا ابتدایی روده‌ی کوچک به وجود می آیند و زخم های اثنی عشری نام دارند.

توضیحات دکتر رکسانا عباسی در رابطه با ابتلا به بیماری های معده و علل آن را در ویدئو ارائه شده تماشا خواهید نمود

علل بروز زخم معده

برای ابتلا به زخم معده ممکن است اختلالاتی در درون بدن باعث ایجاد آن شود که ممکن است هریک از دلایل زیر زمینه ساز آن شود :

• عفونت باکتری : یک نوع باکتری به نام باکتری هلیکوباکتر پیلوری ( H.Pylori ) در لایه مخاط معده وجود دارد که از بافت های معده و روده کوچک محافظت می نماید. این نوع باکتری، می تواند سبب التهاب و تورم در جداره داخلی معده شده و زخم معده را به وجود آورد. شواهد حاکی از آن است که این نوع عفونت می تواند از طریق تماس نزدیک فرد به فرد و یا از طریق آب و غذا انتقال یابد.
• کشیدن سیگار : امکان ابتلا به زخم معده در افرادی که باکتری H.Pylori دارند، بسیار است. بنابراین، این نوع افراد باید از کشیدن سیگار پرهیز کنند.
• خوردن غذاهای تند : بسیاری از غذاها و نوشیدنی های تند باعث ایجاد زخم معده نمی شوند، ولی می توانند درد و زخم آن ها را بیش تر کنند.
• استفاده مداوم از داروهای ضد درد : از علل زخم معده می توان به استفاده مداوم و بیش از حد یک سری از داروها نظیر آسپرین و یا داروهای ضد التهابی نظیر ایبوپروفن، استامینوفن و … اشاره کرد که باعث می شوند تا اسید بدن، بیش تر از حد نرمال تولید شود و باعث زخم معده یا روده گردد.
• مصرف نوشیدنی های الکلی : مصرف نوشیدنی های الکلی باعث تخریب لایه مخاطی معده می شود که این خود نیز، اسید معده را افزایش می دهد.

علائم اصلی زخم معده شامل چه مواردی است؟

زخم معده در مراحل اولیه دارای علائم زیادی نیست و اگر همراه با علامت باشد فرد را دچار آگاهی نمی سازد، اما در کل می توان نشانه هایی که در افراد بروز می نماید را مورد بررسی قرار داد، ممکن است که یک یا چند عارضه به صورت همزمان بروز نماید که شامل موارد زیر می باشند :

• احساس دل درد و انقباض شکمی
• احساس سوزش شدید معده
• استفراغ در حالت های شدیدتر ( استفراغ ها یا به صورت معمولی و یا خونی و اغلب به رنگ سیاه یا قرمز هستند. )
• داشتن التهاب یا انقباض در قسمت شکم و معده
• میل نداشتن و حس سیری
• کم شدن وزن بدون دلیل
• ناتوانی در هضم غذاهای چرب
• مدفوع قیری رنگ و گاها خونی در حالت های شدیدتر
• حس تنگی نفس
• حس سوزش در ناحیه قفسه سینه

درمان زخم معده با چه روش هایی مقدور است ؟

همانطور که بیان شد ، برای تشخیص و درمان زخم معده باید به متخصص گوارش مراجعه نمایید ، تعیین شیوه درمان به ایشان بستگی دارد و البته شدت زخم و علائم بروزی بسیار حائز اهمیت است، با توجه به احوالات بیمار و با تشخیص علت زخم معده پزشک ممکن است از روش هایی مانند دارودرمانی ، آندوسکوپی (EGD) ، بیوپسی آندوسکوپی و … استفاده کند.اما به طور خلاصه روش های درمان شامل موارد زیر است:

درمان های معمول و طبیعی

این روش درواقع توصیه هایی است برای کنترل زخم و کمک به بهبودی آن :

• از غذاهایی سرخ شده که اسید معده را افزایش می دهند، نباید استفاده کرد.
• از مصرف غذاهای تند و همچنین نوشیدنی های کافئین دار باید جلوگیری کرد.
• از سبزیجاتی نظر کلم بروکلی، اسفناج، کرفس و … باید استفاده کرد.
• از عسل طبیعی، سیر و دیگر آنتی میکروب های طبیعی باید استفاده شود.

درمان دارویی

دارو درمانی اولین اقدام برای کنترل درد و التهابات است که ناشی از زخم معده بروز کرده، متخصص گوارش با تجویز داروهای مختلف سعی بر این دارد که علائم و نشانه های ناراحت کننده را کنترل و زخم ایجاد شده در معده را با ارائه مشاوره صحیح درمان نماید. اگر در فردی باکتری  H.Pylori وجود داشته باشد، داروهایی نظیر آنتی بیوتیک و مهار کننده پمپ پروتون که به ترتیب برای جلوگیری از عفونت و کاهش اسید معده می باشند، توسط پزشک متخصص تجویز خواهد شد. این داروها باید تا زمانی که پزشک این اطمینان را به دست آورد که تمام باکتری ها از بین رفته اند، استفاده شود.

درمان جراحی

متاسفانه در برخی از موارد که شدت بیماری وخیم و زیاد است ، برخی از زخم های موجود در معده قابل درمان با دارو نبوده و پاسخ دهی آن ها به داروهای مرتبط کم می باشد که در این صورت نیاز است تا جراحی صورت گیرد. بعضی از روش های جراحی زخم معده عبارتند از :

• درمان آندوسکوپی : آندوسکوپی برای بخش بالایی مجرای معده ـ روده است تا از خونریزی جلوگیری کند. جراح با استفاده از اسکوپی که به منبع نور مجهز است، آن را به مجرای معده – روده وارد می کند تا خونریزی را متوقف نماید.
• آنترکتومی : یک نوع جراحی است که در آن بخش پایین معده یا آنتروم را خارج می کنند. آنتروم حاوی ماده ای شیمیایی است که مقدار زیادی اسید تولید می کند.

• واگوتومی: در این نوع جراحی، با قطع کردن شاخه هایی از عصب واگ که در تولید اسید معده نقش دارند، اسید معده را کاهش می دهند.
• پیلوروپلاستی : در این نوع عمل می خواهند با بزرگ تر کردن حفره بین معده و دوازدهه، محتویات معده راحت تر وارد روده شود.