نقشه راه تغذیه‌ای برای خداحافظی با زخم معده، چی بخوریم و چی نخوریم؟

با ایجاد برخی تغییرات در رژیم غذایی مبتلایان به زخم معده می‌توان تا حدود بسیاری به کاهش علایم، کمک به حفظ سلامت بدن و کاهش خطر ابتلای مجدد به این بیماری کمک کرد. در این مطلب سعی داریم بهترین رژیم غذایی برای زخم معده را در اختیارتان بگذاریم.

✅تایید شده توسط دکتر رکسانا عباسی

نقش رژیم غذایی در درمان زخم معده

رژیم غذایی برای زخم معده بسیار اهمیت دارد و می‌تواند به بهبود و درمان این وضعیت کمک کند. زخم معده یک حالت التهابی در دیواره معده است که می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند عفونت با باکتری هلیکوباکتر پیلوری، مصرف طولانی مدت داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)، استرس، و یا اختلالات گوارشی باشد.

رژیم غذایی در این حالت باید به گونه‌ای باشد که تحریک معده کم شود و به تسریع فرآیند بهبودی کمک کند. برای کمک به درمان زخم معده، باید از مصرف غذاهای محرک و اسیدی مانند مرکبات، گوجه‌فرنگی، غذاهای تند و پرادویه، و نوشیدنی‌های کافئین‌دار خودداری کنید، مصرف فست فود نیز توصیه نمی‌شود.

به جای این مواد می‌توانید از غذاهایی مانند موز رسیده، جو دوسر و سیب استفاده کنید که سرشار از فیبر هستند. پروتئین‌های کم‌چرب مثل ماهی، مرغ بدون پوست و گوشت بوقلمون نیز گزینه‌های مناسبی هستند.

به یاد داشته باشید که وعده‌های غذایی کوچک و منظم بخورید؛ برای مثال، به جای سه وعده بزرگ، بهتر است ۵ تا ۶ وعده کوچک در طول روز مصرف شود. غذا باید به آرامی و با جویدن کامل میل شود و از نوشیدن مایعات حین غذا خودداری کنید. سه ساعت قبل از خواب، غذایی نخورید و اجازه دهید تا سیستم گوارش و معده استراحت کنند. مدیریت استرس از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که استرس می‌تواند علائم زخم معده را تشدید کند.

A stomach ulcer occurs when stomach acid eats through your protective stomach lining, producing an open sore. Typical signs and symptoms include burning stomach pain and indigestion. Ulcers heal when the conditions causing them go away. A healthcare provider must identify the cause of your ulcer to recommend the right treatment.

زخم معده زمانی ایجاد می‌شود که اسید معده به لایه‌ی محافظ معده آسیب زده و یک زخم باز ایجاد می‌کند. علائم معمول آن شامل درد سوزشی در معده و سوءهاضمه است. زخم معده زمانی بهبود می‌یابد که عوامل ایجادکننده آن برطرف شوند. پزشک باید علت زخم را تشخیص دهد تا درمان مناسب را پیشنهاد دهد.

my.clevelandclinic.org

لاغری بدون جراحی را بشناسید

برای زخم معده چی بخوریم و چی نخوریم؟

زخم معده یک مشکل شایع گوارشی است که افراد زیادی همه روزه درگیر آن هستند. اما با رعایت رژیم غذایی مناسب و بهبود تغذیه خود می‌توانید از این علائم جلوگیری کنید یا میزان شدت آنها را کاهش دهید. در ادامه، لیست کاملی از بهترین غذاها برای این بیماری را برای شما ذکر کردیم، همچنین غذاهای مضری که باعث بدتر شدن زخم معده می‌شوند را نیز شرح دادیم:

غذاهای مجاز برای زخم معده:

✅ موز رسیده

✅ سیب زمینی آب پز

✅ ماست ساده کم چرب

✅ پنیر کم چرب

✅ نان سفید و سبوس دار

✅ برنج سفید

✅ مرغ و ماهی آب پز

✅ سبزیجات پخته

✅ تخم مرغ آب پز

✅ سوپ ساده

✅ کدو

✅ هویج پخته

✅ سیب پخته

✅ عسل طبیعی

✅ آب کافی

غذاهای ممنوع و مضر برای زخم معده

❌ فلفل و ادویه تند

❌ سس های تند

❌ نوشابه های گازدار

❌ قهوه غلیظ

❌ چای پررنگ

❌ آب مرکبات

❌ غذاهای سرخ شده

❌ فست فود

❌ کالباس و سوسیس

❌ شکلات

❌ الکل

❌ سرکه

❌ رب گوجه فرنگی

❌ غذاهای خیلی داغ یا خیلی سرد

❌ آدامس

❌ نعناع

جدول توصیه‌های کلی

زمان	توصیه‌ها
صبحانه	نان و تخم‌مرغ آب‌پز، ماست
میان‌وعده	موز، سیب پخته
ناهار	برنج با مرغ آب‌پز، سبزیجات پخته
عصرانه	ماست ساده، نان
شام	سوپ سبزیجات، نان

حساسیت‌های غذایی شایع را بشناسید

نگاهی به بهترین رژیم غذایی + جدول غذایی

زخم معده یکی از مشکلات گوارشی شایع است و افراد زیادی با آن درگیر هستند. با رژیم غذایی خوب می‌توانید به بهبود آن کمک کنید. همانطوری که در بالا نیز به آن اشاره کردیم، از وعده‌های سنگین بپرهیزید و 2 تا 3 ساعت قبل از خواب، غذایی مصرف نکنید.

غذا را کامل بجوید و سعی کنید در محیطی آرام غذا بخورید تا به خوبی هضم شود. مواد غذایی پایین برای این بیماری بسیار توصیه می‌شوند:

سبزیجات:

• کلم بروکلی
• هویج
• کدو
• سیب زمینی پخته
• سبزیجات برگ سبز

پروتئین‌ها:

• ماهی
• مرغ بدون پوست
• تخم مرغ آب پز
• توفو

کربوهیدرات‌ها:

• برنج سفید
• نان سبوس‌دار
• جو پرک
• ماکارونی ساده

مکمل‌های مفید:

• پروبیوتیک‌ها
• ویتامین C
• زینک
• ویتامین E

✅ جایگزین‌های سالم

• به جای قهوه، چای کمرنگ
• به جای سس، آبلیمو تازه رقیق شده
• به جای نوشابه، آب یا دوغ کم نمک
• به جای سرخ کردنی، بخارپز یا کبابی
• به جای ادویه تند، سبزیجات معطر

نوشیدنی‌ های چربی‌‌ سوز و دمنوش‌های لاغرکننده خانگی

در صورتی که مبتلا به زخم معده هستید، باید از اولین وعده غذایی خود توجه ویژه ای به مواد غذایی و خوراکی هایی که مصرف میکنید، داشته باشید. رعایت رژیم غذایی مناسب کمک بسیار زیادی برای بهبودی و درمان زخم معده خواهد کرد. در ادامه چند نکته مهم در خصوص رژیم صبحانه برای زخم معده آورده شده است:

✅ صبحانه نرم و ملین: انتخاب صبحانه‌های نرم و آسان هضم مهم است. نان نرم، یا مواد غذایی ملین مانند پوره‌ها و سوپ‌ها به عنوان گزینه‌های مناسب مطرح هستند.

✅ استفاده از لبنیات با کم چربی: مصرف لبنیات با کم چربی می‌تواند مفید باشد. مثلاً می‌توانید از پنیر کم چربی استفاده کنید.

✅ میوه‌های نرم و کم اسید: مصرف میوه‌های نرم و با اسید کمتر مانند موز، هلو، یا انگور می‌تواند به خوبی تحمل معده را افزایش دهد.

✅ استفاده از عسل: عسل ممکن است خواص التیامی داشته باشد و به مقدار ملایم به عنوان یک منبع شیرین‌ کننده در صبحانه مورد استفاده قرار گیرد.

✅ اجتناب از مواد تحریک‌ کننده: از موادی مانند قهوه، چای سیاه و شکلات در صبحانه خود پرهیز کنید، زیرا این مواد می‌توانند تحریک‌ کننده‌ های معده باشند.

✅ مصرف آب: مصرف مقدار کافی آب در صبحانه مهم است. آب می‌تواند به حفظ رطوبت معده کمک کند.

در ادامه، چند جدول برای مواد غذایی را که باید در صبحانه، ناهار، شام و… مصرف کنید، ارائه می‌کنیم:

🌅 جدول صبحانه

نوع	غذای پیشنهادی	نوشیدنی	مکمل‌ها
سبک	نان تست + تخم مرغ آب پز	چای کمرنگ	عسل
متوسط	نان سبوس‌دار + پنیر کم نمک + خیار	شیر کم چرب	موز
مقوی	پوره سیب زمینی + تخم مرغ بخارپز	شیر گرم با عسل	خرما
جایگزین 1	فرنی ساده	دمنوش بابونه	عسل
جایگزین 2	شیربرنج کم شیرین	چای سبز	کشمش
جایگزین 3	جو پرک با شیر	دمنوش به	گردو

🌞 جدول ناهار

نوع	غذای اصلی	سبزیجات
سبک	سوپ سبزیجات و نان	کاهو
متوسط	برنج + ماهی بخارپز	هویج پخته
مقوی	چلو خورش سبزیجات و دوغ کم نمک	سبزی خوردن
جایگزین 1	پوره سیب زمینی با مرغ و سالاد پخته	کدو بخارپز
جایگزین 2	ماکارونی با ماست چکیده	لوبیا سبز
جایگزین 3	کوفته مرغ بخارپز و برنج	بروکلی

🌙 جدول شام

نوع	غذای اصلی	نوشیدنی
سبک	سوپ جو و نان تست	دمنوش نعناع
متوسط	کوکوی سیب زمینی و ماست	شیر گرم
مقوی	برنج کته با مرغ و سبزیجات بخارپز	دوغ
جایگزین 1	املت سفیده با سبزیجات و نان سبوس دار	چای کمرنگ
جایگزین 2	خوراک لوبیا سفید و برنج	آب
جایگزین 3	ماهی بخارپز و پوره سیب زمینی	دمنوش بابونه

🍎 جدول میان وعده‌ها

زمان	گزینه 1	گزینه 2	گزینه 3
صبح	موز	سیب پخته	بیسکویت ساده
عصر	ماست کم چرب	پوره سیب	نان و عسل
شب	شیر گرم	بیسکویت	موز

عفونت هلیکوباکتر پیلوری، استفاده طولانی مدت از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند: ایبوپروفن، آسپرین، ناپروکسن و دیکلوفناک، سبک زندگی نادرست مانند سیگار کشیدن و داشتن یک رژیم غذایی ناسالم از مواردی است که در ایجاد زخم معده نقش دارند. بنابراین برای درمان زخم معده نیاز است که حتما از یک رژیم غذایی متعادل و مغذی برای مبتلایان به این بیماری بهره گیری و اجرا شود.

مکانیسم عملکرد سلول‌های بنیادی در کاهش وزن

آیا مصرف قهوه برای زخم معده بد است؟

مصرف قهوه ممکن است برای افرادی که دارای زخم معده هستند، مضر باشد. دلیل این مضرات به خاطر ویژگی‌های خاص قهوه است که ممکن است بر زخم معده تأثیر منفی بگذارد:

1. اسیدیته قهوه: قهوه یک ماده اسیدیته قوی به نام اسید کلوروژنیک دارد. این اسید می‌تواند تحریک‌کننده مخاط معده باشد و برای افرادی که زخم معده دارند، افزایش اسیدیته معده را افزایش دهد.
2. تحریک سیستم گوارش: قهوه ممکن است باعث افزایش ترشح اسید معده و ایجاد فشار بیشتر در معده شود، که می‌تواند به تحریک و تشدید زخم معده منجر شود.
3. تحریک عضلات معده: قهوه می‌تواند به عنوان یک محرک برای عضلات معده عمل کند و این امر ممکن است برای افرادی با زخم معده، که به عضلات معده نیاز به استراحت دارند، مشکل‌ساز باشد.

بنابراین، اگر شما مشکل زخم معده دارید، بهتر است مصرف قهوه را محدود کنید یا به شکل‌ های کم اسیدتر مانند قهوه سرد یا با افزودن شیر به قهوه ترجیح دهید.

 چرا اضطراب منجر به پرخوری می‌شود؟

کدام میوه‌ها برای این بیماری مفیدند؟

برای افرادی که مبتلا به زخم معده هستند، مصرف میوه‌ها به طور کلی باید با دقت انجام شود تا از تحریک معده جلوگیری شود. در زیر چند نوع میوه که ممکن است برای افراد با زخم معده مناسب باشد، آورده شده است:

• موز: موز معمولاً خواص آرامبخش و ملینی دارد و می‌تواند به تسکین تحریک‌ های معده کمک کند.
• هلو و آلبالو: این میوه‌ها معمولا اسیدیته کمتری دارند و ممکن است برای برخی افراد با زخم معده مناسب باشند.
• پرتقال و نارنگی: ممکن است برخی افراد از مصرف این میوه‌ها به دلیل اسیدیته آنها خودداری کنند، اما برای برخی افراد می‌توانند مناسب باشند.
• سیب: سیب نسبت به بسیاری از میوه‌ها کمترین اسید را دارد و ممکن است برای افراد با زخم معده مناسب باشد.
• خرما: خرما یک منبع انرژی طبیعی و آسان هضم است و ممکن است برای برخی افراد مناسب باشد.
• آووکادو: آووکادو معمولاً دارای چربی‌های سالم مانند اسیدهای چرب نیمه اشباع است و می‌تواند به عنوان یک منبع غنی از مواد مغذی مفید باشد.
• انگور: انگور می‌تواند به عنوان یک میوه آرامبخش برای برخی افراد مناسب باشد.

چگونه از این بیماری پیشگیری کنیم؟

برای پیشگیری از زخم معده، مهمترین و اصولی‌ترین گام رعایت عادات غذایی سالم است. این امر شامل خوردن وعده‌های غذایی منظم، جویدن کامل غذا و پرهیز از پرخوری می‌شود. همچنین سعی کنید که از سیگار، الکل، قهوه و غذاهای تند خودداری کنید تا دچار این عارضه نشوید.

همیشه تلاش کنید تا با ورزش منظم، مدیتیشن و خواب کافی از استرس دوری کنید، چون استرس یکی از دلایل موثر در ایجاد زخم معده شناخته می‌شود. اگر علائم زخم معده مانند سوزش و درد در این ناحیه را مشاهده کردید، حتما به پزشک مراجعه فرمایید.

لازم است در کنار رعایت رژیم غذایی اصولی برای زخم معده، با بهترین متخصص گوارش مشورت کنید و رژیم غذایی خود را بر اساس نیازها و وضعیت سلامتی خود تنظیم کنید.

سوالات متداول