دیابت چیست؟ انواع، نشانه‌ها و راه‌های تشخیص بیماری قند

دیابت یک بیماری شایع است که بسیاری از خانم ها و آقایان در اثر سبک زندگی نا سالم و یا برخی ویژگی های ارثی به آن مبتلا می شوند. دیابت که جزو بیماری های مزمن به شمار می رود، مانع از ذخیره گلوکز و استفاده آن در بدن شده و باعث بروز اختلالاتی در قند خون می شود. بیماری دیبات معمولا زمانی بروز می کند که بدن فرد توانایی تولید انسولین را ندارد و یا نمی تواند انسولین را به درستی جذب کند.

گلوکز که نوعی قند است که اگر در خون جمع شود، باعث بالا رفتن قند خون شده و عوارضی را در پی دارد. فردی که به دیابت مبتلا شده است، دچار اختلالاتی در لوزالمعده خواهد شد که دیگر قادر به ساخت انسولین نیست یا بدن نمی تواند از انسولین تولید شده به خوبی استفاده کند. انسولین هورمونی است که توسط لوزالمعده تولید می شود و گلوکز (قند) را به سلول ها منتفل می کند تا تولید انرژی در بدن صورت گیرد.

✅تایید شده توسط دکتر رکسانا عباسی

دیابت چگونه ایجاد می شود؟

زمانی که بدن قادر به جذب قند یا گلوکز و تبدیل آن به انرژی نباشد، فرد به دیابت مبتلا می شود. این اختلال باعث می شود که قند اضافی در خون باقی بماند و همین مساله اختلالات و علائمی را در پی خواهد داشت. دیابت اگر کنترل نشود و تحت درمان قرار نگیرد برای فرد آسیب های جدی را به همراه می آورد و باعث تخریب اعضای بدن مانند قلب، کلیه و چشم ها می شود.

بدن بطور کل کربوهیدرات هایی که ما مصرف می کنیم را به گلوکز یا قند تبدیل می کند. کربوهیدرات ها در مواد غذایی مانند نان، برنج و ماکارونی به مقدار فراوان وجود دارند و برخی دیگر از مواد غذایی دارای مقادیر مختلفی از کربوهیدرات هستند. زمانی که مواد غذایی و به خصوص کربوهیدات ها به گلوکز تبدیل می شوند، به کمک انسلولین وارد سلول های بدن شده و برای تولید انرژی مورد استفاده قرار می گیرند. در صورتی که فرد به دیابت مبتلا باشد، انسولین در بدن وی تولید نمی شود و این فرآیند دچار اختلال می شود.

انسولین یک هورمون است که توسط لوزالمعده تولید شده و به جریان خون آزاد می شود. انسولین می تواند گلوکز را وارد سلول های بدن کند تا سلول ها بتوانند از گلوکز برای تولید انرژی مورد نیاز بدن و اندام ها استفاده کنند.

Diabetes is due to either the pancreas not producing enough of the hormone insulin, or the cells of the body becoming unresponsive to insulin’s effects.

دیابت به دلیل یکی از دو عامل ایجاد می‌شود: یا پانکراس (لوزالمعده) به اندازه کافی هورمون انسولین تولید نمی‌کند، یا سلول‌های بدن نسبت به اثرات انسولین غیر پاسخ‌گو می‌شوند.

en.wikipedia.org

علائم این بیماری

بیماری دیابت با علائمی هشدار دهنده همراه است که با دقت به آن می توان به وجود این بیماری پی برد. در ادامه برخی از بارز ترین ویژگی های فرد مبتلا به دیابت را ذکر کرده ایم. به طور کلی علائم افزایش قند خون شامل موارد زیر است:

• افزایش تشنگی و عطش
• داشتن احساس ضعف و خستگی
• مشکلات دیداری مثل تاری دید
• سر شدن، بی‌حسی یا گزگز دست یا پا
• زخم و بریدگی های طولانی مدت
• زخم‌ها یا بریدگی‌هایی که به کندی بهبود یابند
• لاغری و کاهش وزن بدون دلیل
• تکرر ادرار
• مبتلا شدن به عفونت‌های مکرر بدون دلیل
• خشکی دهان و احساس تشنگی

علائم دیگری از این بیماری وجود دارد که به طور خاص در خانم ها و آقایان متفاوت است:

بانوان	آقایان
خشکی پوست و خارش	کاهش میل جنسی
عفونت‌های قارچی مکرر	اختلال در نعوظ
عفونت‌های مجاری ادراری	کاهش قدرت عضلانی

سایر نشانه ها

علائم دیگر دیابت شامل تهوع، استفراغ، درد معده، عفونت‌های قارچی یا عفونت‌های دستگاه ادراری است. دیابت نوع ۲ و پیش دیابت در بزرگسالی اتفاق می‌افتد و ممکن است شما اصلاً علائمی نداشته باشید یا متوجه آن نشوید، زیرا در طی چندین سال و به کندی رخ می‌دهد. در دیابت بارداری نیز، زنان باردار متوجه علائم آن نمی‌شوند و این متخصص زنان و زایمان و یا متخصص گوارش است که شما را از نظر دیابت بارداری بین هفته‌های ۲۴ تا ۲۸ آزمایش می‌کند.

غذاهایی که نباید بخوریم

خیلی وقت‌ها فکر می‌کنیم چی بخوریم تا سالم بمونیم، اما شاید مهم‌تر این باشه بدونیم چی‌ها رو نباید بخوریم! بعضی غذاها یواشکی، قند خونمون رو بالا می‌برن و کاری می‌کنن بدنمون بیشتر اذیت شه. پس اگه دلت می‌خواد جلوی دیابت رو تا حد زیادی بگیری، بهتره این لیست ممنوعه‌ها رو جدی بگیری و با دور شدن ازشون لاغری سریعی رو تجربه کنی:

مواد غذایی حاوی نشاسته

غذاهایی مثل برنج سفید، آرد سفید و نان سفید، سرشار از نشاسته هستند. این نشاسته‌ها به سرعت تو بدن به قند تبدیل می‌شن و باعث افزایش سریع قند خون می‌شن. استفاده زیاد از این مواد، هم وزن رو بالا می‌بره هم ریسک ابتلا به دیابت رو!

برنج سفید

مصرف مکرر برنج سفید (بیش از ۵ وعده در هفته)، به طور جدی سطح قند خون رو افزایش می‌ده و در طولانی مدت احتمال دیابت رو بالا می‌بره. خیلی بهتره اگر به جای برنج سفید، برنج قهوه‌ای یا غلات کامل استفاده کنی که فیبر بیشتری دارن و جذب قندشون کنده.

نان سفید

نان سفید و به طور کلی همه غذاهایی که با آرد سفید تهیه می‌شن، توی بدن خیلی سریع به قند تبدیل می‌شن و قند خون رو می‌برن بالا. توصیه‌ی همیشگی متخصص‌ها اینه که جایگزین‌هایی مثل نان سبوس‌دار یا نان جو رو انتخاب کنی.

نوشیدنی‌های قندی

نوشابه، آب‌میوه‌های صنعتی، چای شیرین و نوشیدنی‌های انرژی‌زا، میزان شکر فوق‌العاده بالایی دارن. این نوشیدنی‌ها فقط یک لحظه انرژی می‌دن، اما ریسک دیابت رو حسابی بالا می‌برن و روی بدن اصلاً اثر خوبی ندارن.

گوشت قرمز

مصرف بیش از حد گوشت قرمز مخصوصاً به صورت روزانه، یا خوردن سوسیس و هات‌داگ، باعث افزایش التهاب بدن و افزایش قند خون می‌شه. این غذاها علاوه بر دیابت، ریسک بیماری‌های قلبی رو هم بالا می‌برن.

فست فود

فست‌فودها پر از چربی، کالری و مواد افزودنی هستن. خوردن زیاد این غذاها، ریسک دیابت رو تا ۳۲ درصد افزایش می‌ده! پس بهتره فقط گاهی اونم با رعایت حد و مرز سراغش بری.

سبزیجات کنسروی

شاید فکر کنی سبزیجات همیشه هم خوبن، اما سبزیجات کنسروی مقدار زیادی نمک و مواد نگه‌دارنده دارن که می‌تونن به قند و فشار خون آسیب برسونن. همیشه ترجیح با سبزیجات تازه است!

کدام نوع دیابت خطرناک تر است؟

دیابت انواع مختلفی دارد که با علائم و نشانه های مختلفی نیز همراه است، همچنین شیوه های درمانی و کنترلی برای هریک از انواع آن ممکن است متفاوت باشد. دیابت امروزه یک بیماری شایع است که بیشتر در خانم ها دیده می شود. کنترل قند خون از مهم ترین اقدامات در مواجهه به این بیماری است. به طور کلی انواع این بیماری شامل موارد زیر است:

دیابت نوع 1

دیابت نوع یک در حقیقت جزو بیماری های خودایمنی است. در این بیماری، سیستم ایمنی بدن به سلول‌های تولیدکننده انسولین در لوزالمعده حمله می کند و بدن توانایی تولید انسولین را از دست می دهد. این نوع از دیابت مادرزادی است و بیشتر در کودکان و نوجوانان دیده می شود. تهوع، استفراغ و معده درد از جمله علائم همیشگی این بیماری هستند. بیماران مبتلا به این نوع از دیبات باید بصورت روزانه انسولین دریافت کنند.

دیابت نوع 2

در دیابت نوع دوم بدن یا به مقدار کافی انسولین تولید نمی کند و یا گیرنده های انسولین به درستی عمل نمی کنند. این اختلال شایع ترین حالت دیابت است که حدود 90 درصد افرادی که دیابت دارند را شامل می شود. این دسته از بیماری بیشتر در افراد میانسال و مسن دیده می شود و از آن به نام دیابت مقاوم به انسولین یاد می شود. این نوع بیماری امروزه در بسیاری از افراد جوان نیز دیده می شود. دیابت دسته دوم در اثر سبک زندگی ناسالم، چاقی و عدم رعایت نکات تغذیه ای تشدید می یابد و البته همین عوامل در بروز آن نیز نقش دارد.

بسیاری از افراد مبتلا به این نوع دیابت، علائمی ندارند اما به مرور زمان و با پیشرفت بیماری، علائم آن نیز بروز می کنند.

پیش دیابت

این نوع بیماری، مرحله قبل از دیابت نوع ۲ است. در این بیماری سطح گلوکز خون بالاتر از حد طبیعی است، اما به اندازه کافی بالا نیست که به طور رسمی دیابت نوع ۲ تشخیص داده شود.

دیابت بارداری

این نوع دیابت در برخی از زنان در اواخر دوران بارداری اتفاق می‌افتد. دیابت بارداری معمولاً بعد از بارداری از بین می‌رود. با این حال، اگر دیابت بارداری دارید، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع ۲ هستید.

در مقایسه خطر هایی که در دیابت نوع 1 و 2 وجود دارد باید گفت که اگر عوارض و علائمی که پدیدار می شوند درمان و کنترل نشود ممکن است که هردو نوع آن نیز خطرناک و مشکل ساز شود. اگر اقدامات لازم صورت نگیرد،ممکن است به چشم‌ها، کلیه‌ها، پایانه‌های عصبی و تقریبا هر عضوی از بدن آسیب وارد شود. دیابت نوع 2 اگر به درستی کنترل نشود میتواند به دیابت نوع 1 تبدیل شود

درمان های خانگی

این بیماری به درمان هایی دارویی و پزشکی نیاز دارد و نمی توان آن را در خانه درمان کرد. بنابراین در صورت مشاهده علائم دیابت، فورا به متخصص گوارش مراجعه کنید. راهکار های زیر می تواند تا حدی در بهبود علائم به شما کمک کند.

🥗 همراه وعده‌های غذایی یا سالاد، سرکه سیب میل کنید.

سرکه سیب می‌تونه به کنترل قند خون کمک کنه و تاثیر خوبی روی سطح انسولین داره، پس اضافه کردنش به وعده‌هات کار عاقلانه‌ایه!

🥦 مصرف فیبر را افزایش دهید.

فیبر می‌تونه جذب قند رو کندتر کنه و کنترل قند خون را آسون‌تر کنه. فیبر تو سبزیجات تازه، حبوبات و میوه‌های سبوس‌دار پیدا میشه.

🍵 دمنوش دارچین بنوشید.

دارچین یکی از ادویه‌های محبوبیه که بعضی تحقیقات نشون داده به تنظیم قند خون کمک می‌کنه. یک فنجان دمنوش دارچین بعد از غذا، انتخاب خوبیه!

🥒 رژیم غذایی مناسب دیابت را رعایت کنید.

سعی کن غذاهای کم‌قند، کم‌چرب و غنی از مواد مغذی مصرف کنی و همیشه به توصیه پزشک پایبند باشی تا بهتر بتونی دیابت رو کنترل کنی.

عوارض آن چیست؟

دیابت اگر به درستی کنترل و درمان نشود می تواند عوارض و آسیب های جدی را به همراه داشته باشد. از آنجا که در این بیماری سطح قند خون بالا می رود و خون در تمام اعضای بدن در جریان است، می تواند به راحتی بسیاری از اعضای بدن را تحت تاثیر قرار دهد. هر یک از انواع دیابت می توانند عوارض مختلفی را به همراه داشته باشند اما بطور کل آسیب های دیابت شامل موارد زیر است:

• افزایش ریسک ابتلا به آلزایمر
• آسیب به کلیه
• آسیب به سیستم عصبی
• زخم پای دیابتی
• بروز کمای دیابتی
• آسیب به چشم
• افزایش ریسک سکته قلبی و مغزی
• تخریب لثه ها

برای اطلاعات بیشتر درباره دیابت و انواع بیماری های گوارشی مانند سوء هاضمه و انواع روش های لاغری با دکتر رکسانا عباسی در ارتباط باشید.

سوالات متداول