کیسه صفرا اندامی به شکل گلابی و به اندازه ی سه بند انگشت می باشد، که در زیر کبد قرار گرفته است. این اندام مانند آپاندیس برای بقای بدن ضروری نمی باشد. وظیفه ی این اندام نگهداری از مایع صفرا می باشد. صفرا به هضم کردن چربی ها کمک می کند. زمانی که غذا وارد معده می شود، صفرا از طریق لوله های خاصی وارد روده ی باریک می شود، و با ایجاد کردن یک محیط بازی به هضم کردن چربی ها کمک می کند. بیشتر افراد تا زمانی که کیسه صفرا دچار بیماری نشود از وجود این اندام بی خبر هستند. بیماری های کیسه صفرا انواع مختلفی دارند.
بیماری های کیسه صفرا
با وجود اینکه کیسه صفرا جز اندام های اصلی و ضروری بدن نمی باشد، اما اگر دچار بیماری شود می تواند زندگی طبیعی را مختل کند. به طور کلی کیسه صفرا یک اندام کوچک است، که به طور طبیعی نمی تواند باعث بیماری و ناراحتی شود. اما گاهی ممکن است عواملی سبب شوند که کیسه صفرا مسدود گردد، که در این صورت می تواند زمینه ساز بیماری های کیسه ی صفرا شود. هر عاملی که باعث شود هنگام خروج مایع صفرا از این کیسه مشکلی ایجاد گردد، می تواند باعث بروز بیماری های کیسه صفرا شود. یکی از اصلی ترین این بیماری ها سنگ صفرا می باشد، که سالانه میلیون ها نفر به آن مبتلا می شوند. در ادامه به معرفی بیماری های کیسه صفرا می پردازیم.
سنگ صفرا
یکی از انواع بیماری های کیسه صفرا سنگ صفرا می باشد. این بیماری کیسه صفرا بسیار شایع است. سنگ صفرا یعنی آنکه داخل صفرا سنگریزه های کوچک و گاهی بزرگ ایجاد گردد. زمانی که میزان غلظت کلسترول در صفرا بالا رود، کلسترول به صورت جامد رسوب می کند. اگر این مشکل توسط بهترین متخصص گوارش برطرف نشود، به مرور زمان به یک سنگ بزرگ تبدیل می شود. از جمله عواملی که باعث افزایش ابتلا به سنگ صفرا می شوند، می توان به این موارد اشاره کرد: داشتن اضافه وزن، دیابت، سن بالای 60 سال، داشتن وراثت و سابقه ی خانوادگی در مورد ابتلا به سنگ صفرا، مبتلا بودن به بیماری های کبدی، مصرف کردن دارو های استروژن دار.
التهاب کیسه صفرا:
یکی دیگر از انواع بیماری های کیسه صفرا وجود التهاب کیسه صفرا می باشد. منشا این التهاب سنگ صفرا می باشد. در این بیماری دهانه ی کیسه صفرا انسداد پیدا می کند، و در برخی بیماران نیز در جداره ی صفرا باکتری ایجاد می شود. علائم این بیماری صفرا عبارتند از: درد های فراوان در شانه ی راست، تب و لرز، داشتن حالت تهوع و استفراغ.
3- سرطان کیسه صفرا:
در بین انواع بیماری های کیسه صفرا سرطان کیسه صفرا یک بیماری نادر می باشد. این سرطان ها انواع مختلفی دارند. برخی از سرطان ها در همان مراحل اولیه تشخیص داده می شوند، و سپس درمان می گردند. اما برخی از آنها تا زمان پیشرفت نهایی تشخیص داده نمی شوند، و مشکلاتی برای سلامتی بدن ایجاد می کنند. یکی از عوامل اصلی ایجاد این نوع سرطان سنگ صفرا است. علائم سرطان کیسه صفرا مشابه بیماری التهاب این کیسه هستند. اگر این نوع سرطان درمان نگردد، ممکن است به بیرون از صفرا کشیده شود و کبد و سایر اندام های بدن را درگیر کند.
4- آبسه کیسه صفرا:
یکی از انواع بیماری های کیسه صفرا که کشنده می باشد، آبسه یا عفونت کیسه صفرا است. عفونت زمانی ایجاد می شود، که یکی از مجاری صفرا انسداد پیدا کرده باشد. علائم شایع این بیماری داشتن درد شدید در سمت راست بدن و تب لرز است. در صورت تشخیص عفونت در کیسه صفرا لازم است تا سریعا درمان آغاز شود.
5- پولیپ های کیسه صفرا:
پولیپ کیسه صفرا به معنی آن است که داخل کیسه صفرا ضایعاتی ایجاد می شود. این ضایعات شاید اگر حجم آنها کم باشد خطر زیادی نداشته باشند، اما اگر اندازه ی آنها بیشتر از یک سانتیمتر باشد، ممکن است به سرطان کیسه صفرا تبدیل شوند. پس بهتر است که اگر آنها اندازه ی بزرگی داشتند، برای جلوگیری از خطرات دیگر صفرا برداشته شود.
سنگ کیسه صفرا
علائم انواع بیماری های کیسه صفرا کدامند؟
با وجود آنکه هر کدام از انواع بیماری های کیسه صفرا خود دارای علائمی می باشند، اما به طور کلی علائمی وجود دارند، که نشان می دهند کیسه صفرا دارای بیماری می باشد. برخی از این علائم عبارتند از:
- تب و لرز
- داشتن سو هاضمه
- احساس پر بودن شکم
- داشتن پوست و چشم زرد
- داشتن حالت تهوع و استفراغ
- داشتن حالت سوزش در سر دل
- وجود درد شدید در ناحیه ی شکم
- وجود درد شدید در ناحیه ی قفسه ی سینه
- وجود داشتن درد در سمت راست ناحیه ی شکم
- وجود درد که از شانه شروع می شود، و به کمر کشیده می شود.
بیماری های کیسه صفرا چگونه تشخیص داده می شوند؟
پس از آنکه معاینات اولیه ی فیزیکی توسط پزشک متخصص انجام گرفت برای تشخیص دقیق تر این بیماری ها از آزمایش خون، سونوگرافی و عکس برداری از کبد استفاده می کنند.
چگونه از بروز بیماری های کیسه صفرا جلوگیری کنیم؟
برای آنکه از خطر ابتلا به بیماری های کیسه صفرا در امان باشیم بهتر است که نکات زیر رعایت کنیم:
- داشتن وزنی ایده آل و متناسب
- داشتن تحرک کافی در طول روز
- استفاده کردن از مواد حاوی ویتامین C
- استفاده کردن از چربی های سالم و ماهی ها
- پرهیز کردن از مصرف غذا های فرآوری شده
- از مصرف چربی ها و مواد حاوی کلسترول خودداری کنید.
- سعی کنید یک رژیم غذایی حاوی فیبر و کم چربی داشته باشید.
- از مصرف کردن مواد الکل دار و همچنین دخانیات جدا خودداری کنید.
- تا حد امکان در برنامه ی غذایی روزانه از سبزیجات و میوه جات استفاده کنید.
درمان انواع بیماری های کیسه صفرا چگونه انجام می گیرد؟
ابتدا از درمان های طبی استفاده می کنند. این درمان ها شامل تسکین دادن درد و حالت تهوع با دارو و همچنین استفاده کردن از سرم و آنتی بیوتیک می باشد. پس از این درمان های اولیه در اقدامات بعدی از جراحی باز یا جراحی با لیزر و همچنین برداشتن کیسه ی صفرا استفاده می کنند.